Một chút tản mạn về ngành Ong Việt Nam

Sáng ra gửi khách hàng thang Thập Nhị Dược Thảo và mật ong hoa cà phê
Những năm gần đây, nghề nuôi ong ảnh hưởng rất lớn, bỏ nghề khá nhiều vì thị trường xuất khẩu ảnh hưởng mạnh. Ông anh trong nhà nuôi ong đã 20 năm, sau khi quay mật lấy mật ong hoa cà phê mùa vừa rồi, vì có giá phục vụ được thị trường nội địa thì mấy nay không chăm sóc nữa chi phí nuôi ong lên cao trong khi giá mật thấp, giờ giá mật còn thấp hơn giá đường. 400 thùng ong mấy nay để tự nhiên, đương nhiên không chăm sóc thì số lượng đàn ong giảm mạnh. Giờ người nuôi ong lấy mật ong hoa keo mua về nuôi ong còn lợi hơn dùng đường và bột đậu + phấn hoa cho ăn, nhưng vì thế chất lượng mật ong sẽ giảm xuống vì sẽ pha trộn các loại khác.
Lý do vào tháng 11/2021, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố áp thuế chống bán phá giá lên hơn 400% đối với mật ong Việt Nam.
Mức thuế chống bán phá giá cao gấp 4 lần giá xuất khẩu mật ong, đã khiến xuất khẩu mật ong sang Mỹ hoàn toàn ngưng trệ trong thời gian từ tháng 2 đếntháng 4/2022, suốt trong những tháng này không có bất cứ một lô hàng mật ong nào từ Việt Nam được xuất khẩu vào Mỹ.
Theo ông Đinh Quyết Tâm, những năm trước, thị trường Mỹ luôn chiếm 90% trong tổng lượng mật ong xuất khẩu của Việt Nam, nhưng đến năm 2022, thị trường Mỹ chỉ còn chiếm 45% thị phần xuất khẩu mật ong của Việt Nam.
Trong khi đó, xuất khẩu sang thị trường EU đạt hơn 10 triệu lít trong năm 2022, chiếm 27-28%; xuất khẩu sang thị trường Anh đạt hơn 3,2 triệu lít chiếm 9%; xuất khẩu sang các thị trường Đài Loan, Thái Lan. Indonesia, Nhật Bản chiếm 19%.
Việt Nam có gần 40.000 hộ gia đình sinh sống bằng nghề nuôi ong, cùng hàng trăm công ty chế biến, kinh doanh và xuất khẩu. Có tới 90% sản lượng mật ong thu hoạch dành để xuất khẩu, vì vậy những diễn biến từ thị trường Mỹ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành mật ong của Việt Nam.
Hiện sản phẩm Mật ong Việt Nam đang từng bước giành lại thị trường ở EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… cho thấy mật ong Việt đáp ứng các yêu cầu từ các thị trường khó tính nhất, từ truy xuất nguồn gốc đến quản lý hồ sơ lây bệnh.
Tuy vậy, theo ông Tâm, bên cạnh thiệt hại do chống bán phá giá, thì việc kiểm soát chất lượng mật ong đang là nỗi lo. Trong khi, tình trạng dư lượng kháng sinh và hóa chất đã được giải quyết, thì hiện nay lại nổi lên tình trạng đưa mật ong giả (mật làm từ mía) đem trộn với mật ong thật.
"Nếu vấn đề này không được các cơ quan chức năng ngăn chặn, nguy cơ sẽ trà trộn vào hàng xuất khẩu, sẽ tạo ra hệ lụy khó lường, nguy cơ bị các nước “đóng cửa” với mật ong Việt Nam"